مهدی ارجمند، کارگردان نمایش «کمی کمتر بدزدین»:
هیچ چیز به اندازه «خنده»، قدرت را هراسان نمی‌کند
«کمی کمتر بدزدین»؛ کمدی که مخاطب را به فکر وامی‌دارد 2
«کمی کمتر بدزدین»؛ کمدی که مخاطب را به فکر وامی‌دارد 3
مهدی ارجمند، کارگردان نمایش «کمی کمتر بدزدین» با بیان اینکه داریوفو براین باور است که هیچ‌چیز به اندازه خنده، قدرت را هراسان نمی‌کند، این اثر را نمایشی دانست که مخاطب را به فکر وامی‌دارد.
به گزارش ایران‌تئاتر، نمایش «کمی کمتر بدزدین»، نوشته داریو فو با کارگردانی مهدی ارجمند، از 22 فروردین تا 20 اردیبهشت 1403 در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان روی صحنه خواهد رفت.
ارجمند با بیان اینکه فضای داستانی این نمایش، سبک کمدیادلارته یا کمدی تلخ است، گفت: «نمایشنامه «کمی کمتر بدزدین» همانند دیگر آثار داریوفو مخاطب را به فکر فرو خواهد برد. متن در کنار طنزی که دارد، در نهایت با اتفاقاتی همراه خواهد بود که جای فکر و تعامل دارد.»
این هنرمند که پیش از این نیز سه نمایشنامه دیگر از داریوفو را روی صحنه برده است، درباره دلیل انتخاب آثار این نویسنده توضیح داد: «داریو فو با از میان بردن مرزهای تصنعی، خنده را نیز از تصنع خارج می سازد و آن را عمومی می‌کند. او به این تعبیر، از پیشگامان ملی‌کردن خنده است. به نظر فو، تنها با ملی‌شدن خنده است که حقیقت ماجرا روشن می‌شود. خنده باید شلیک شود و تنها این شلیک خنده است که می‌تواند حد و مرزهای تعیین‌شده را مخدوش کند.»
او افزود: «داریو فو به هنگام دریافت جایزه نوبل ١٩٩٧ گفت هیچ‌چیز به اندازه خنده، قدرت را هراسان نمی‌کند. بااین‌حال، در خنده و در هیاهوی پدیدآمده آن متوقف نمی‌ماند. اگر در خنده متوقف می‌ماند، متن‌های نمایشی‌اش جز هجو چیز دیگری نبودند. این نمایشنامه‌نویس با یک تیر دو نشان می‌زند؛ اولا درصدد برمی‌آید که تماشاچی را بخنداند و ثانیا در پی آن می‌رود تا واقعیت را در پس خنده بنمایاند و اگر غیر از این بود در کار خود موفق نمی‌شد. این هنرمند در برخی از بنیادی‌ترین خصلت‌های آدمی، نوعی درهم‌آمیختگی می‌بیند که از یکدیگر جدایی‌ناپذیرند و تمامی این ویژگی‌ها در متون نمایشی‌اش برای من در جایگاه کارگردان جذاب و ارزشمند است.»
این کارگردان در توضیح طراحی خود برای اجرا گفت: «سعی کردم در طراحی و اجرای نمایش جوری عمل کنم که مخاطب در پایان نمایش برداشت آزاد از کار داشته باشد، دست خالی از سالن خارج نشود و شاید تا چند روز ذهنش درگیر نمایش باشد. در طراحی صحنه و لباس نیز با توجه به سبک کار به سمت رئالیسم رفتیم.»
ارجمند با اشاره به سختی‌های روند تولید یک اثر نمایشی در این روزها گفت: «کار کردن واقعا سخت است و زمانی که شما به عنوان یک کارگردان متنی را دست می‌گیرید، دچار مشکلات زیادی خواهید شد که برطرف کردن آن‌ها همت زیادی می‌خواهد؛ مشکلاتی از جمله پیدا کردن سالن نمایش، هزینه‌های اجاره پلاتو، ساخت دکور ، لباس، گریم و… در کنار تمام اینها شما یک متن را نزدیک شش ماه تمرین و آماده می‌کنید، متنی که مجوز چاپ داشته است اما در بازبینی به متن ایراداتی وارد می‌شود که کار را دچار دردسر می‌کند. زمانی که متنی اجازه اجرا ندارد پس چگونه اجازه چاپ گرفته است؟! این روند باید جوری باشد که قبل از شروع تمرینات تاییدیه‌های لازم را کسب شود زیرا در شرایط فعلی نبود اطمینان بابت مجوز متن باعث فرسودگی و بی‌انگیزگی بازیگر و عوامل می‌شود.»
او افزود: «متاسفانه ما به دلیل متن در بازبینی دچار مشکلاتی شدیم به همین دلیل با همراهی خانم شادی جمالی به دراماتورژی متن پرداختیم و با طراحی متفاوت اجازه اجرا گرفتیم. در این مسیر حضور استاد میکاییل شهرستانی، تجربه، اعتبار و همراهی ایشان باعث شد تا زحمات گروه به نتیجه برسد. درواقع ما چیزی نزدیک به 5 ماه تمرینات پیوسته با 13 بازیگر داشتیم که کار دشواری بود و به جرئت می‌گویم اگر میکاییل شهرستانی مثل یک پدر کنار من نبودند، یقینا این کار روی صحنه نمی‌رفت.»
کارگردان نمایش «کمی کمتر بدزدین» ادامه داد: «مشکلات اقتصادی هم در زمینه تولید بسیار است. من شاگرد کسی هستم که باوجود تمام بی‌مهری‌ها هنوز وظیفه ذاتی خودش را که معلمی است، انجام می‌دهد و از آن‌ها حمایت می‌کند و تا آخر پشت شاگردانش می ایستد. من به دلیل وجود نازنین میکائیل شهرستانی که صمیمانه قدردان او هستم با تمام مشکلات اقتصادی و نبود حمایت وظیفه شاگردی خودم را انجام می‌دهم و میدان را خالی نمی‌کنم.»
مهدی ارجمند در پایان گفت: «صحنه تئاتر، قدمگاه بزرگانی چون بهرام بیضایی، قطب‌الدین صادقی، عزت‌الله انتظامی، محمدعلی کشاورز، جمیله شیخی، میکاییل شهرستانی و …. بوده و هست و من به عنوان کوچک‌ترین عضو خانواده بزرگ تئاتر باید با مشکلات کنار بیایم و از این صحنه مقدس دور نایستم.»
گفت‌وگو: نگار امیری
